WIELKA BRYTANIA | Podział administracyjny Zjednoczonego Królestwa
W skład Wielkiej Brytanii wchodzą dwa kraje: Anglia i Szkocja, księstwo Walii oraz Irlandia Północna będąca prowincją Zjednoczonego Królestwa. Podstawową jednostką podziału terytorialnego na Wyspach są hrabstwa.
Administracja brytyjska kształtowała się przez wiele stuleci w sposób odmienny niż miało to miejsce na kontynencie. Istniejący obecnie podział na hrabstwa sięga początkiem X wieku. Wywodzą się one od funkcjonujących już w czasach anglosaskich jednostek zwanych shire, których granice kształtowały się w okresie średniowiecza.
Hrabstwa to jednostki głęboko zakorzenione w strukturze administracyjnej Anglii. Zupełnie inaczej jest w przypadku regionów, które powołano w tym kraju dopiero w 1994 roku. To właśnie wtedy Anglia została podzielona na dziewięć takich dużych jednostek.
Regiony, hrabstwa i dystrykty
Wszystkie regiony, z wyjątkiem Londynu, podzielone są na hrabstwa metropolitalne (metropolitan counties) i niemetropolitalne (non-metropolitan counties) oraz jednolite jednostki administracyjne (unitary authority). Z kolei hrabstwa podzielone są dalej na dystrykty, a czasem także na gminy, które są najmniejszą jednostką samorządową na Wyspach. Wielki Londyn składa się gmin miejskich będących odpowiednikiem dzielnic (borough). Stolica Wielkiej Brytanii jako jedyna w ramach własnych autonomicznych władz posiada burmistrza wybieranego w wyborach bezpośrednich.
W Anglii znajduje się 27 hrabstw niemetropolitalnych, 6 metropolitalnych oraz 55 jednolitych jednostek administracyjnych. Hrabstwa niemetropolitalne, obejmują tereny o relatywnie niższym stopniu urbanizacji. Dzielą się one na dystrykty niemetropolitalne.
Z kolei hrabstwa metropolitarne funkcjonują przy dużych ośrodkach miejskich. Przykładem takiej jednostki, obejmującej aglomerację Birmingham, jest hrabstwo West Midland, położone w regionie o takiej samej nazwie. W skład hrabstwa wchodzi siedem dystryktów metropolitalnych: Wolverhampton, Dudley, Walsall, Sandwell, Birmingham, Solihull i Coventry. W całej Anglii istnieje 36 takich jednostek, zgrupowanych w sześciu hrabstwach. Do najbardziej znanych dystryktów metropolitalnych należą takie miasta jak Manchester, Liverpool i wspomniane już Birmingham. Wielki Londyn, formalnie nie jest hrabstwem metropolitalnym, jednak w praktyce funkcjonuje na podobnych zasadach.
Polacy mieszkający w Anglii mogą się też spotkać z podziałem na hrabstwa ceremonialne. Nie ma on obecnie znaczenia administracyjnego, a jedynie geograficzne i historyczne. Funkcjonuje on jednak w języku potocznym i myśleniu większości Brytyjczyków.
Unitary authority
Szkocja podzielona jest na 32 hrabstwa. Sześć z dziewięciu hrabstw prowincji Ulster należy do Zjednoczonego Królestwa tworząc Irlandię Północną. Funkcjonujący od 1996 roku nowy podział administracyjny Walii obejmuje: 9 hrabstw, 10 hrabstw miejskich i 3 miasta, wszystkie o równym statusie.
W brytyjskiej strukturze administracyjnej obok hrabstw metropolitarnych i niemetropolitarnych wyróżniamy jeszcze tzw. jednolite jednostki administracyjne Unitary authority łączące w sobie kompetencje gminy, dystryktu i hrabstwa. W dużym uproszczeniu można ją przyrównać do polskiego miasta na prawach powiatu. Status taki otrzymują zazwyczaj miasta i dystrykty na tyle duże, by móc wypełniać we własnym zakresie zadania przypisane zwykle hrabstwom, a także hrabstwa na tyle małe, że niecelowe jest tworzenie w nich niższych szczebli samorządu.
Polacy mieszkający na Wyspach niejednokrotnie mieli okazję zauważyć, że w nazwach niektórych miast występuje zwrot city lub town, np. Harlow Town czy Manchaster City. W angielskiej tradycji city to miasto z katedrą i biskupstwem, w odróżnieniu od town, które katedry nie posiada. Formalny status city nadano także niektórym miastom nieposiadającym katedry. Status miasta city w Wielkiej Brytanii przyznawany jest przez monarchę brytyjskiego pewnej określonej grupie miast. Prawo używania nazwy city łącznie z nazwą miasta jest sprawą wyłącznie prestiżu i nie daje żadnych dodatkowych przywilejów.
Podział administracyjny Londynu
Londyn (Greater London) podzielony jest administracyjnie na 32 gminy (London boroughs) oraz autonomiczne City, z czego 12 oraz City of London tworzą Londyn Wewnętrzny (Inner London), a pozostałe – Londyn Zewnętrzny (Outer London). Najważniejsze, również ze względów historycznych dzielnice to City of London i City of Westminster położone na północnym brzegu Tamizy, oraz Southwark i Lambeth na południowym brzegu.
40 proc. Wielkiego Londynu jest pokryte Londyńskim Obszarem Pocztowym (London postal area). Kod Londyńskiego Obszaru Telefonicznego London telephone area code) obejmuje obszar zbliżony do Wielkiego Londynu, aczkolwiek nie obejmuje niektórych dzielnic zewnętrznych, a obejmuje gminy znajdujące się poza granicami Wielkiego Londynu.
Kody pocztowe
W Wielkiej Brytanii odrębny kod pocztowy posiada praktycznie każda ulica. W Polsce jest on przypisany tylko do konkretnego urzędu. Kod pocztowy na Wyspach składa się z dwóch alfanumerycznych sekcji. Pierwsza (o długości dwóch do czterech znaków) identyfikuje okręg pocztowy, druga (o długości trzech znaków) identyfikuje jednostkę obejmującą od jednego do kilku budynków lub instytucji. Tak wygląda przykładowy kod dla miasta Liverpool: L2 6RR.
Aby poznać kod danego adresu należy wejść na stronę brytyjskiej poczty Royal Mail (www.royalmail.com) i kliknąć na zakładkę Postcode Finder. W rubryki elektronicznego formularza należy wpisać numer domu, ulicę i miasto. Jeśli natomiast znasz kod pocztowy i numer domu, ale nie znasz pełnego adresu, wpisujesz w zakładce Find an address numer domu lub nazwę budynku oraz kod pocztowy. Poniżej przykładowy adres w Londynie pod którym mieści się biuro Jobcentre Plus: 7-13 Westbury Rd (numer domu, ulica), London (miasto) E17 6RH (kod). E w kodzie adresu wskazuje nam, że budynek mieści się we wschodnim Londynie (E-East), z kolei 17 przypisana jest do dzielnicy Walthamstow.
Schemat podziału administracyjnego Wielkiej Brytanii
ANGLIA
9 regionów
83 jednostki administracyjne poziomu hrabstwa (hrabstwa metropolitalne, hrabstwa niemetropolitalne i unitary authorities)
dystrykty i gminy
Sześć hrabstw metropolitalnych w Anglii
Greater Manchester
West Midlands
Merseyside
South Yorkshire
Tyne and Wear
West Yorkshire
SZKOCJA
32 jednostki administracyjne (council areas) o statusie unitary authority
WALIA
22 jednostki administracyjne (hrabstwa, miasta i county boroughs) o statusie unitary authority 9 hrabstw, 10 hrabstw miejskich i 3 miasta, wszystkie o równym statusie.
IRLANDIA PÓŁNOCNA
6 hrabstw
26 dystryktów o statusie unitary authority
Podział administracyjny Londynu:
Londyn (Greater London) podzielony jest administracyjnie na 32 gminy (London boroughs) oraz autonomiczne City.
1. City of London
2. City of Westminster
3. Kensington and Chelsea
4. Hammersmith and Fulham
5. Wandsworth
6. Lambeth
7. Southwark
8. Tower Hamlets
9. Hackney
10. Islington
11. Camden
12. Brent
13. Ealing
14. Hounslow
15. Richmond upon Thames
16. Kingston upon Thames
17. Merton
18. Sutton
19. Croydon
20. Bromley
21. Lewisham
22. Greenwich
23. Bexley
24. Havering
25. Barking and Dagenham
26. Redbridge
27. Newham
28. Waltham Forest
29. Haringey
30. Enfield
31. Barnet
32. Harrow
33. Hillingdon
Maciej Sibilak
Źródło: Praca i nauka za granicą, nr 244, str. 10
Ostatnie wpisy
Ile kosztuje życie w Holandii?
Zastanawialiście się kiedyś, jakie koszty życia należy ponieść, aby godnie żyć w Holandii? Zanim podejmiecie decyzję o wyprowadzce, polecamy zapoznać się z...
Ile kosztuje życie w Holandii?
Progi podatkowe w Belgii
Belgia jest krajem, w którym podatki są naprawdę wysokie. Okazuje się, że jest to jedno z państw europejskich z najwyższymi podatkami, a Ci najbardziej...